Grenzen stellen in je gezin: Hoe leer je het jezelf en je kinderen?

Waarom zijn grenzen zo belangrijk?

Grenzen zijn essentieel in elke relatie, en zeker binnen een gezin. De grenzen zorgen voor een stuk veiligheid, duidelijkheid en structuur, waaruit ook een vorm van respect voor elkaar kan ontstaan. Wanneer kinderen en ouders hun grenzen kennen en aangeven, ontstaat er een gezonde balans waarin iedereen zich gehoord en gerespecteerd voelt. Als ouder heb je ook hierin een voorbeeldrol. Je wil jouw kind zeker ook meegeven dat grenzen (leren) stellen belangrijk en noodzakelijk is, dus dit ook zelf voorleven is zeer belangrijk. Kinderen kopiëren dit zeker ook ;-)

Hoe leer je als ouder grenzen stellen?

Veel ouders vinden het moeilijk om grenzen aan te geven, vaak uit angst om streng of afwijzend over te komen. Toch is het belangrijk om duidelijke verwachtingen te scheppen. Hier zijn enkele stappen die kunnen helpen:

1. Weet waar jouw grens ligt. Voel je het aan wanneer iets niet goed aanvoelt? Neem de tijd om te ontdekken waar je persoonlijke grenzen liggen. Vaak kan je dat in je lichaam echt gewaarworden, dus ga op zoek bij jezelf wanneer er iets verandert en hoe dat dan voelt. De volgende keer dat je dat voelt (of zelfs al begint te voelen!), weet je dan eigenlijk al sneller dat je op een persoonlijke grens botst. Dit aanvoelen is eigenlijk echt stap 1 in dit proces. Zonder jouw eigen lichaamsbewustzijn, wordt het echt moeilijk om de volgende stappen op een rustige manier uit te voeren.

In de individuele begeleiding (coaching) kan ik hier zeker mee aan de slag gaan. Ook in de sessies Rots & Water, komt dit aan bod.

2. Communiceer duidelijk en rustig. Grenzen aangeven hoeft niet hard of boos. Een kalme "Ik heb nu even tijd voor mezelf nodig" of “met dit gedrag ga je te ver, dit wil ik écht niet.” is krachtiger dan jezelf te verliezen in kwaadheid of - wat ook voorkomt- jezelf weg te cijferen.

3. Wees consequent. Wanneer je een grens stelt, is het belangrijk dat je hieraan vasthoudt. Dit geeft kinderen duidelijkheid en leert hen respect voor andermans grenzen. Op die manier leren ze ook hun eigen grenzen aangeven, want dat is belangrijk. Maar hierbij geef ik als kanttekening toch ook graag mee dat mildheid voor jezelf (en voor anderen!) soms ook heel fijn kan aanvoelen. Wanneer het moeilijk loopt, kies je best momenten om even ‘erdoor’ te gaan, en niet altijd in conflict te komen. 

👧👦 Hoe leer je kinderen hun grenzen herkennen en aangeven?

Kinderen nemen, zoals ik eerder schreef, veel over van wat wij als volwassenen doen. Door zelf respectvol onze grenzen aan te geven, leren zij dat dit normaal en gezond is. Maar hoe kun je hen actief ondersteunen? Ik geef je hiervoor graag een oefening mee:

Oefening: ‘Mijn ruimte, mijn keuze’

- Laat je kind een persoonlijke ruimte of voorwerp kiezen (bijvoorbeeld hun kamer, een stoel of een knuffel).

- Bespreek hoe het voelt als iemand zomaar binnenkomt of het afpakt.

- Vraag hen hoe ze kunnen aangeven dat ze dit niet fijn vinden.

- Oefen samen verschillende manieren om grenzen aan te geven, zoals: "Dit is mijn plek, mag ik hier even alleen zijn?" of "Ik wil nu niet knuffelen."

Door deze oefening leren kinderen dat hun gevoelens en grenzen belangrijk zijn en dat het oké is om nee te zeggen. Het oefenen van grenzen aangeven is enorm belangrijk. In de reeksen Rots & Water geef ik dit ook altijd mee aan de deelnemers: wanneer we dit niet oefenen, kunnen we het zeker niet wanneer het er echt op aankomt. Wanneer we oefenen, mag het geloof er zijn dat we dit echt gaan kunnen inzetten, zeker wanneer het echt nodig is. Vergelijk het bijvoorbeeld maar met andere vaardigheden zoals hoofdrekenen. Indien dit niet aangeleerd wordt, je geen feedback krijgt of je dit goed doet of wanneer je geen ‘slimme’ manieren aangeboden krijgt, zal het erg moeilijk zijn om een vlotte rekenaar te worden… In mijn opinie geldt hetzelfde voor grenzen aanvoelen en grenzen stellen. 

Dus: oefenen maar ;-)

Hoe grenzen en verbinding samengaan

Grenzen stellen betekent niet afstand creëren, maar juist een gezonde dynamiek binnen het gezin behouden. Wanneer iedereen in een gezin zijn of haar grenzen kent en respecteert, ontstaat er een veilige leefomgeving waarin groei en vertrouwen centraal kan staan.

Wil je meer tips over hoe je een evenwichtige en respectvolle gezinssfeer kunt creëren?

Blijf mijn blogs volgen, maak een afspraak voor individuele coaching, neem een kijkje naar de reeksen Rots & Water en/of deel je ervaring in de reacties!